Niva

Niva, czyli czeska, bardzo udana wersja roqueforta.

Smažená niva s kroketama, czyli - jak dla mnie - czeski obiad numer jeden.

O smażonym serze już pisałam (tu), smażonemu serowi należy się jednak zdecydowanie więcej uwagi więc dziś jeszcze słów kilka. Czyli: panierować i smażyć można właściwie każdy ser - żółty, pleśniowy, można też smażyć serki wybitnie voňavé czy raczej páchnoucé* - olomoucké tvarůžki czy pomarańczowy romadur, tu jednak zdecydowanie lepiej postawić na wizytę w hospodzie. Jemy z frytkami czyli hranolkami bądź z kulkami ziemniaczanymi (kroketami) - z knedlikiem, choć Czechy krajem knedlika są, smażonego sera nie jemy. Oczywiście można spróbować szczęścia i zamówić w hospodzie smažený sýr s knedlikem, ale liczyć się trzeba z tym, że spotkamy się - w najlepszym wypadku - ze stwierdzeniem iż to se nehodí bądź pokrętnym tłumaczeniem, z którego nie wynika właściwie nic ponadto, że se nehodí i już. Możemy też spotkać się z wymownym milczeniem ze strony kelnera i oczekiwaniem na zmianę absurdalnego przecież zamówienia. Bo kelner w czeskiej hospodzie naturalnie realizacji zamówienia odmówić może, choć - rzecz jasna - przydarza się to raczej obcokrajowcom, Czech przecież knedlika do sera zamawiać po prostu nie będzie.

O czeskich kelnerach krążą legendy, w pewien sposób uzasadnione, powiedzieć trzeba jednak przede wszystkim, że kelner to w Czechach zawód szanowany. Czy może raczej - zawód jak każdy inny - nie praca na wakacje czy sposób na dorobienie do stypendium tylko po prostu zawód - krawiec, dziennikarz, lekarz, kelner..

W hospodzie najważniejszy jest oczywiście pan výčepní, czyli barman nalewający piwo - zdecydowanie warto zająć stolik z widokiem na pipę (tak właśnie, nie inaczej), czyli nalewak i obserwować pana vyčepniho - mam tu pewną teorię - mianowicie, z poczynionych obserwacji wnioskuję, że piwo jest tym lepsze, im mocniej barman uderzy kuflem w kontuar. Trzeba mieć wprawę. Toczenie piwa to w końcu skutečně umění i robić to należy kvalitně a s láskou.

Nie mniej ważny jest jednak kelner przyjmujący zamówienia, od niego bowiem w końcu zależy, co dostaniemy na talerzu. Nie ma się co denerwować, że kelner przynosząc kartę oczekuje zazwyczaj, że od razu zdecydujemy się na coś do picia - w końcu każdy, kto do hospody przychodzi wie, czy woli malé, velké, svetlé, tmavé, desitku** czy dvanáctku (ze wszystkich rodzajów piwa wybieram zazwyczaj červený víno ;-)).
Od pierwszej wizyty w hospodzie fascynował mnie sposób wystawiania rachunku, z czasem doszłam jednak do wniosku, że jest bardzo praktyczny - po złożeniu zamówienia kelner zostawia na stoliku pasek papieru, na którym zapisuje jedynie ceny zamówionych specjałów a za kolejne piwa dostawia kolejne kreski. Proste, szybkie, nie ma problemu z ciągłym bieganiem do baru i każdorazowym liczeniem drobniaków. Drobniaków - bo jak wiadomo, piwo w hospodzie jest tanie. Jedzenie zresztą też, zważywszy na wielkość serwowanych porcji - nawet bardzo. I dobre. Doprawdy nie rozumiem, dlaczego u nas gospody/karczmy zniknęły z krajobrazu miast i miasteczek..Smažený sýr oczywiście najlepiej smakuje w hospodzie, gdy do takowej jednak daleko, zawsze można przyrządzić go w domu - ma to nawet swoje dobre strony. Jakie? Ano na przykład można dostosować wielkość porcji do swoich możliwości (czyt. zamiast 25 krokietów zjeść 10).. Można też zaszaleć z surówką (w hospodzie warzywa występują w ilościach śladowych). Smażmy więc!

Smažená niva:
niva (Basiu, moc dík! :-)
mąka (hladká, czyli może być tortowa)
jajko
bułka tarta

Bramborové krokety (przepis na podstawie tego):
40 dag ziemniaków
20 dag mąki (hrubej)
1 jajko
1 łyżeczka proszku do pieczenia
sól, pieprz

Ser kroimy na dość grube plastry, panierujemy w tzw. trojbalu, czyli kolejno: w mące, jajku i bułce tartej, najlepiej tak ze dwa razy i smażymy - prawidłowo chyba w głębokim tłuszczu, ja zwykle smażę w niezbyt głębokim i nie widzę większej różnicy :-)

Krokety: ziemniaki gotujemy w mundurkach, ugotowane trzemy na tarce, dodajemy mąkę, proszek, jajko i przyprawy i dobrze wyrabiamy. Z ciasta formujemy kuleczki o średnicy ~3 cm, smażymy na złoto w większej ilości tłuszczu. Opravdu výborné!*czyli oczywiście wprost przeciwnie - 'nie pachnące' mówiąc delikatnie.
**desitka, dvanáctka - nie podejmuję się tłumaczenia, kiedyś wydawało mi się, że wiem, o co w tym chodzi, ale chyba jednak nie wiem - jedyne, czego jestem prawie pewna to to, że oznaczenia te są związane z zawartością słodu w piwie.