Linzer Torte

Fakt, że jakieś danie zyskało nazwę jest szczególnie znaczący, bo mówi, że jest to danie z tradycją, warte wielokrotnego powtórzenia i zapamiętania, zasługujące na to, by po jednym słowie każdy zorientował się, o co chodzi i nawet trochę się rozmarzył.
KaroLina, Bułka z masłem

Linzer Torte to jeden z deserów z nazwą. I historią. Historią nie byle jaką, bo w pewnym sensie najdłuższą na świecie - wszak pochodzący z 1653 roku przepis na tartę z Linz jest najstarszym zapisanym przepisem na ciasto.

Recept ten znajduje się w kucharskiej księdze hrabiny Anny Margarity Sagramosy, jednak kto jest jego autorem - nie wiadomo. Z nazwy wnioskować by można, że stworzył go kucharz o nazwisku Linzer i taka też wersja obowiązywała na dworze Cesarza Franciszka Józefa i Cesarzowej Sissi (ów Linzer miał ugościć Najjaśniejszego Cesarza w Bad Ischl), jednak dane historyczne są nieubłagane: przepis powstał prawie dwieście lat przed narodzinami Franciszka Józefa, a w latach 1400-1831 w Wiedniu ani w całej Austrii żadnego piekarza ani cukiernika o takim nazwisku nie było. A cukiernik z Bad Ischl nazywał się Zauner. Do czasu odnalezienia najstarszej wersji przepisu legend o jego pochodzeniu pojawiło się wiele - autorstwo ciasta przypisywano między innymi cukiernikowi z Linzu Johannowi Konradowi Voglowi (1796 - 1883), budapesztańskiem gastronomowi Karolowi Gundelowi i jeszcze kilku innym osobom, jego stworzenie zaś wiązano zwykle z wizytami rozmaitych ważnych osób w rozmaitych ważnych miejscach. Fakty są jednak faktami: przepis powstał w czasach, w których zgodnie z obowiązującym wówczas myśleniem klasowym kucharze należeli do niskich warstw społecznych, wobec czego ich nazwisk raczej w nazwach potraw nie upamiętniano.

Zagadka autorstwa tarty z Linz nie została więc rozwiązana, zagadka zaś nazwy okazała się być mało zagadkowa. Nazwa Linzer Torte pochodzi mianowicie najpewniej od nazwy ciasta, z którego tarta jest pieczona (Linzer Teige), ta zaś od miasta Linz die schonnen Lizerinnen, piękne panny z Linzu słynęły ponoć z tego, że były doskonałymi piekareczkami.Linzer Torte składa się z warstwy Linzer Teige (czes. lineckě těsto, polskiego odpowiednika chyba brak..) czyli ciasta kruchego wzbogaconego migdałami (najstarsze wersje) lub orzechami laskowymi oraz przyprawami. Pierwotnie aromatyzowano Linzer Teige jedynie skórką cytrynową, z czasem zaczęto dodawać gałkę muszkatołową, goździki inne korzenie. Na warstwę ciasta wykłada się konfiturę - tradycyjnie z czerwonej porzeczki i całość ozdabia kratką z ciasta i posiekanymi migdałami.

Piekąc Linzer Torte korzystałam z przepisu Ludwiga Manna ze strony prowadzonej przez Kuratorium Dziedzictwa Kulinarnego Austrii - mogę powiedzieć jedno - jest doskonały!

300g masła
150g cukru pudru
10 g cukru z wanilią
2 całe jajka
2 żółtka (zamiast 2 jajek i 2 żółtek dałam 4 same żółtka)
330 g mąki
220 mielonych migdałów (ze skórką) bądź orzechów laskowych
1/2 łyżeczki mielonych goździków
1 łyżeczka cynamonu (u mnie pół na pół - cynamon i gałka muszkatołowa)
1 łyżeczka otartej skórki z cytryny
1 słoiczek (200 g) domowej konfitury z czerwonej porzeczki

Połowę migdałów mielę z grubsza, dodaję połowę cukru, mielę drobno. Mąkę mieszam z przyprawami. Drugą połowę cukru ucieram z masłem i żółtkami, dodaję zmielone migdały, mieszam z mąką. Częścią masy wyklejam spód i boki natłuszczonej formy, nakładam konfiturę, z reszty ciasta za pomocą rękawa cukierniczego wyciskam na wierzchu ciasta kratkę (z moimi zdolnościami lepiej było dodać odrobinę mąki, rozwałkować i wyciąć paski..). Wierzch smaruję rozmąconym jajkiem, piekę 30-35 min. w 180'C.
Ciasta jest dużo, do reszty można dodać mąkę i wyciąć ciasteczka :)

Smacznego!P.S. Oczywiście dziękuję Kubie - za pomoc w tłumaczeniu z języka, z którym mi wybitnie nie po drodze :)))

edit: A jednak znalazłam - i polski odpowiednik nazwy Linzer Teige i przepisy na: tort lincki, linckie ciasta i ciastka linckie z migdałami - w Praktycznych przepisach ciast drożdżowych, tortów, ciastek, cukierków, lodów i likierów Róży Makarewiczowej (Lwów, 1926) - przepis pani Róży od podanego wyżej różni się przede wszystkim dodatkiem gotowanych żółtek (na zalinkowanej wyżej stronie jest również kilka słów o takiej wersji ciasta) .